Najczęstszą z przyczyn konsultacji ginekologicznych są infekcje intymne, w tym zakażenia grzybicze i bakteryjne. Powodują one dyskomfort, świąd okolicy pochwy, nadmierną wydzielinę i nieprzyjemny zapach. Mogą być również przyczyną bolesnych stosunków.

Pałeczki kwasu mlekowego obecne w pochwie wytwarzają kwas mlekowy, dzięki czemu w pochwie utrzymywane jest pH około 4,5, co hamuje wzrost bakterii patogennych i grzybów Candida albicans. W wywiadzie w aptece rodzaj infekcji możemy wstępnie ocenić na podstawie wydzieliny. W przypadku zakażenia bakteryjnego najczęściej ma ona charakter jednorodny, kremowy, szary o intensywnym zapachu. Infekcja grzybicza charakteryzuje się obrzękiem i zaczerwienieniem warg sromowych, a także współtowarzyszącym świądem i pieczeniem. Wydzielina najczęściej jest bezwonna i grudkowata o konsystencji twarogu [1-3].

Co to są probiotyki ginekologiczne?

Probiotyki ginekologiczne to żywe mikroorganizmy, których stosowanie w odpowiednich ilościach ma przywrócić i utrzymywać fizjologiczną mikroflorę pochwy, dolnego odcinka dróg moczowych oraz odbytu. Należy pamiętać, że ich wskazaniem jest wspomaganie, utrwalenie i profilaktyka nawrotów infekcji. Probiotyki ginekologiczne nie mogą być stosowane jako monoterapia zakażeń pochwy. Aktualny schemat stosowania probiotyków, obejmuje podawanie dopochowowe oraz suplementację doustną. W ten sposób otrzymujemy szybkie działanie miejscowe (kolonizacja mikrobiomu do 3 dni) oraz długotrwały efekt, obejmujący blokowanie migracji patogenów z odbytu i uzupełnienie mikroflory po około 28-60 dni. Preparaty dedykowane w ginekologii, muszą zawierać skład wyizolowany z prawidłowej mikroflory pochwy oraz wykazywać silne powinowactwo do jej nabłonka. Zawarte szczepy muszą wykazywać antagonizm wobec drobnoustrojów patogennych i być odporne na działanie soku żołądkowego i soli żółci.

W składzie probiotyków powinny znaleźć się szczepy Lactobacillus spp, których efekty i zdolność kolonizacji została potwierdzona badaniami klinicznymi. Są to:

• L. fermentum 57 A,
• L. plantarum 57 B,
• L. gasseri 57 C.

Co ważne, suplementowane powinny być probiotyki typowe dla biocenozy pochwy Polek, stąd też mniej zasadne jest przyjmowanie szczepów L. rhamnosus, które spotykane są tylko w 5% [3-5].

Jakie preparaty probiotyczne są dostępne w aptece?

Skład, który odpowiada rekomendacjom ginekologów i położników, posiadają preparaty Invag oraz Provag, które są standaryzowane na zawartość wcześniej omawianych szczepów. Invag może być stosowany w ramach profilaktyki, natomiast Provag zalecany jest w trakcie antybiotykoterapii.

Inne dostępne preparaty zawierające szczepy z gatunku Lactobacillus to między innymi:

• Lakcid intima (Lactobacillus gasseri DSM 14869 i Lactobacillus rhamnosus DSM 14870)
• Lactovaginal (Lactobacillus rhamnosus 573),
• Compiflora Femina (Lactobacillus rhamnosus LR06, Lactobacillus plantarum LP01, Lactobacillus acidophilus LA02, Lactobacillus fermentum 100B,
• Lactinova Femina (Lactobacillus rhamnosus GG, Lactobacillus plantarum LP01, Lactobacillus acidophilus LA02, Lactobacillus fermentum LF 08, Lactobacillus crispatus LCR01),
• Iladian (Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri),
• Lacibios Femina (Lactobacillus rhamnosus GR-1, Lactobacillus reuteri RC-14) [6-13].

Bibliografia:

1. https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256372,bakteryjne-zapalenie-pochwy [Accessed: 18.12.2021]
2. https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256370,grzybicze-zapalenie-sromu-i-pochwy [Accessed: 18.12.2021]
3. Buggio, L., Somigliana, E., Borghi, A. et al. Probiotics and vaginal microecology: fact or fancy?. BMC Women’s Health 19, 25 (2019)
4. https://www.forumginekologii.pl/artykul/najczestsze-bledy-w-stosowaniu-probiotykow-w-ginekologii-i-poloznictwie [Accessed: 18.12.2021]
5. Kotarski J. et al. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego zapalenia pochwy i sromu. Ginekol Pol. 2008; 11 (79); 638-652).   
6. https://www.biomed.pl/produkt/invag/ [Accessed: 18.12.2021]
7. https://www.biomed.pl/produkt/provag/ [Accessed: 18.12.2021]
8. https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/96317,Lakcid-Intima-kapsulki-dopochwowe [Accessed: 18.12.2021]
9. https://www.biomed.pl/produkt/lactovaginal/ [Accessed: 18.12.2021]
10. https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/91879,Compliflora-femina-kapsulki [Accessed: 18.12.2021]
11. https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/97365,Lactinova-femina-kapsulki [Accessed: 18.12.2021]
12. https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/80996,Iladian-kapsulki-doustne [Accessed: 18.12.2021]
13. https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/61082,LaciBios-femina-kapsulki [Accessed: 18.12.2021]