Grzybica pochwy i warg sromowych jest najczęstszą przyczyną kobiecych dolegliwości, a nieleczona może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym do powikłań poinfekcyjnych. Źródłem infekcji drożdżakowych jest przede wszystkim zaburzenie biocenozy pochwy, wywołane rozwojem inwazyjnych form grzyba z rodzaju Candida. Czynniki, zwiększające predyspozycję do zakażenia to zmiany hormonalne, nadmiar cukrów prostych w diecie, zaburzenia odporności, wiek powyżej 40 roku życia, niewłaściwe nawyki higieniczne, a także nieracjonalne stosowanie antybiotykoterapii.
Jakie są objawy grzybicy pochwy?
Najbardziej charakterystycznym objawem kandydozy jest zmiana charakteru wydzieliny. Staje się ona biała, obfita, bezwonna o wyglądzie twarogu. Okolice intymne mogą być zaczerwienione, obrzęknięte, podrażnione i swędzące. Dodatkowo może pojawić się ból podczas stosunku, oddawania moczu lub kąpieli.
Jakie są przyczyny grzybicy przy antybiotykoterapii?
Antybiotyki, szczególnie o szerokim spektrum działają bakteriobójczo, wpływając również na prawidłową, fizjologiczną mikroflorę bakteryjną. Zaburzenie równowagi pomiędzy komensalnymi bakteriami a inwazyjnymi sprzyja rozwojowi patogennych grzybów, m.in. Candida albicans. Co ważne, u większości kobiet kuracja antybiotykami nie wywołuje objawów grzybicy. Narażone są szczególnie pacjentki, u których występowały epizody choroby wcześniej. W takim przypadku zaleca się stosowanie w trakcie antybiotykoterapii leków przeciwgrzybiczych i/lub probiotyków ginekologicznych.
Profilaktyka i leczenie grzybicy pochwy
Zalecenia niefarmakologiczne, które mogą pomóc w zapobieganiu wystąpienia zakażeń grzybiczych to przede wszystkim: noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny, dbanie o higienę, rezygnacja z mocnych preparatów myjących, unikanie wkładek, a także ograniczenie cukrów w diecie.
Wspomagająco i profilaktycznie można stosować probiotyki, zawierające szczepy Lactobacillus spp., których skuteczność została udokumentowana klinicznie. Są to m.in.: L. fermentum 57 A, L. plantarum 57 B, L. gasseri 57 C oraz w mniejszym stopniu L. rhamnosus. Żywe kultury bakterii aplikowane dopochwowo zapewniają kolonizację mikroflory do 3 dni, natomiast podawane doustnie zapewniają długotrwałe uzupełnienie mikrobiomu po 28-60 dniach. Zgodnie z aktualną wiedzą, najkorzystniejsze wydaje się być stosowanie terapii łączonej. Uzupełnienie mikroflory bakteryjnej należy kontynuować po ustaniu objawów świadczących o kandydozie, co zwiększa szansę na długotrwałe wyleczenie i/lub zmniejszenie częstości występowania nawrotów grzybicy pochwy i sromu.
Farmakoterapia przeciwgrzybicza obejmuje miejscowe stosowanie natamycyny, nystatyny lub klotrimazolu w postaci kremów, maści, globulek i tabletek.
Klotrimazol (Clotrimazolum Hasco, Clotidal) ze względu na dostępność bez recepty jest stosowany w samolecznictwie u pacjentek, u których wystąpią objawy grzybicy. Może być podawany zewnętrzne na wargi sromowe lub dopochwowo. Jest lekiem dobrze tolerowanym. Aplikuje się go 2-3 razy dziennie przez okres 7-14 dni.
Natamycyna (Pimafucin) stosowana jest w postaci 2% kremu 1-4 razy dziennie przez 2-3 tygodnie lub w postaci globulek w dawce 100 mg na noc przez 3-6 dni.
Nystatyna jest to antybiotyk o działaniu przeciwgrzybiczym, najczęściej stosowany w formie tabletek (jako lek gotowy) lub globulek w lekach recepturowych w dawce 100 000 j.m. Stosowana 1-2 razy na dobę, najczęściej przez 14 dni. Często włączana przez lekarzy ginekologów jako leczenie profilaktyczne przy antybiotykoterapii.
Leki doustne są rzadko stosowane w infekcjach spowodowanych antybiotykami. W przypadku, gdy zakażenie trwa długo lub u pacjentki występują więcej niż 3 epizody grzybicy rocznie, lekarz może rozważyć profilaktyczne włączenie jednorazowej dawki flukonazolu.
Bibliografia:
- Kotarski J. et al. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego zapalenia pochwy i sromu. Ginekol Pol. 2008; 11 (79); 638-652).
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=594 [Accessed: 24.12.2021]
- https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.1.317.1 [Accessed: 24.12.2021]
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/39798,Nystatyna-VP-tabletki-dopochwowe [Accessed: 24.12.2021]
- https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256370,grzybicze-zapalenie-sromu-i-pochwy [Accessed: 24.12.2021]
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/59087,Clotrimazolum-Hasco-krem [Accessed: 24.12.2021]
